De Nederlandse Waddeneilanden bevinden zich in de beginfase van een verduurzamingsslag. Ameland heeft flinke stappen gezet en is voorloper en proeftuin in de transitie naar een fossielvrije en groene economie (Gemeente Ameland, 2019). Samen met de andere Waddeneilanden heeft Ameland de ambitie om op een duurzame manier in de eigen energiebehoefte te voorzien. Het eiland wil daarbij koploper zijn in de energietransitie en zo’n vijftien jaar vooroplopen in Nederland (VVV Ameland, n.d.). Een relatief klein eiland als Ameland is ideaal om slimme combinaties van nieuwe technieken en systemen te testen. Op een eiland kun je goed zien wat duurzame ontwikkeling oplevert en is daarmee een ideaal startpunt voor verandering.
Wij geloven dat hierin een grote slag te slaan valt voor de ‘motor’ van de economie van Ameland; het toerisme. Dit komt omdat de toenemende groei van de toeristische sector in de afgelopen decennia de economie op Ameland heeft omgevormd tot een mono-economie (Westerduin et al. 2014). Een mono-economie behelst een afhankelijkheid van één sector waarbij bijna de gehele werkende bevolking direct of indirect werkt in een toerisme-gerelateerde sector. Als gevolg daarvan zijn ook andere actieve sectoren waaronder horeca, handel, vervoer en communicatie, met uitzondering van commerciële dienstverlening en industrie en bouwnijverheid, grotendeels afhankelijk van toerisme.
Gezien de afhankelijkheid van toerisme op Ameland, is het cruciaal dat deze sector mee beweegt in de transitie naar een fossielvrije en groene economie. De moderne wereld verandert exponentieel. En de huidige situatie is anders dan die van 10 jaar geleden. Daarom vraagt de toeristische ontwikkeling van Ameland om periodiek aangepast beleid voor de sector.
Tegelijkertijd zijn er ook kansen: Er is een maatschappelijke ontwikkeling gaande die sterker gericht is op brede toegevoegde waarde en welzijn, in plaats van op pure economische winst. (Gemeente Ameland, 2022). In dit verkenningsonderzoek is onderzocht hoe een toeristisch ecodorp concept op Ameland deze maatschappelijke ontwikkeling kan benutten waarbij tegelijkertijd een stap gezet kan worden in de transitie naar een fossielvrije en groene economie op Ameland.