Hanze Hogeschool, Maaike van Noort, 25 mei 2023
Managementsamenvatting
De Gemeente Ameland is onderdeel van de lokale overheid op het Waddeneiland Ameland. Zij maakt deel uit van de provincie Ameland en heeft 95 medewerkers in dienst. De gemeente Ameland heeft vanuit de gemeenteraad en haar college van burgemeester en wethouders een zeer ambitieus beleid op duurzaamheid ontwikkeld. De gemeente Ameland wil voorop lopen op de rest van Nederland en heeft hiervoor stappen ondernomen zoals het plaatsen van zonneparken, het vervangen van de verlichting op het eiland en het verduurzamen van de gebouwen van zowel bedrijven als bewoners. De organisatie gemeente Ameland heeft in het kader van het thema duurzaamheid de afdeling duurzaamheid opgezet, met als doel om de gemeente en haar bewoners te adviseren en ondersteunen met alles wat betrekking heeft tot duurzaamheid. Om de organisatie zelf te verduurzamen is de afdeling duurzaamheid bezig met het vormen van een duurzaamheidsbeleid. Om ervoor te zorgen dat de inhoud en uitvoering hiervan voldoet aan de kwaliteitseisen van de organisatie is er de opdracht naar voren gekomen om onderzoek te doen naar wie hierbij betrokken moet worden, en hoe zij het best bereikt kunnen worden. De hoofdvraag die uit deze opdracht naar voren is gekomen luidt als volgt: “Op welke wijze kan de Gemeente Ameland haar beleid op het gebied van duurzaamheid zo effectief mogelijk overbrengen op haar medewerkers om grotere bewustwording en gedragsverandering te realiseren?”
Aan de hand van de hoofdvraag zijn er vier deelvragen opgesteld en uitgewerkt. Op basis van de conclusies die voortkomen uit de onderzoeksresultaten zijn er drie aanbevelingen naar voren gekomen. Elk van deze aanbevelingen heeft betrekking op de inhoud, of de communicatie van het toekomstige duurzaamheids- beleid van de organisatie. Het eerste advies is om de communicatie te onderbouwen met een PDCA-cyclus en hierbij meetbare doelen op te stellen. Momenteel is er geen sprake van structurele communicatie, en de medewerkers worden niet benaderd voor hun wensen of behoeftes met betrekking tot het beleid. Door de PDCA-cyclus toe te passen en hierbij meetbare doelen op te stellen kan de afdeling duurzaamheid de effectiviteit van haar communicatie waarborgen, en deze in verloop van tijd aanpassen op veranderingen in de denkbeelden van de medewerkers.
Het tweede advies voor de organisatie is om tijdens haar communicatie met de medewerkers te inventariseren wat hun intentie en gedrag is. Hierbij wordt de afdeling duurzaamheid geadviseerd om de Theorie van Gepland Gedrag toe te passen als raamwerk voor deze inventarisatie. Wanneer er vastgesteld wordt dat er sleutelfiguren ongewenst gedrag vertonen met betrekking tot de implementatie en uitvoering van het duurzaamheidsbeleid wordt er geadviseerd om te controleren op de mate waaraan wordt voldaan aan het beleid per afdeling. In het huidige concept wordt de verantwoordelijkheid van het implementeren van het duurzaamheidsbeleid overgedragen aan de coördinatoren, wat kan leiden tot een vermindering van de effectiviteit van het beleid. De afdeling duurzaamheid wordt geadviseerd om hierbij op te treden als toezichthouder en controleur, indien hiervoor de capaciteit niet aanwezig is kan zij contact opnemen met de directie om andere mogelijkheden te inventariseren.
Het laatste advies heeft betrekking op de inhoud van het duurzaamheidsbeleid. Uit zowel de interviews met de medewerkers als de vergelijking met het duurzaamheidsbeleid van het Rijk is naar voren gekomen dat de onderwerpen water, biodiversiteit en klimaatadaptatie aanzienlijk minder belangrijk worden geacht. Daarnaast ontbreekt in het huidige concept de rol die inkoop speelt bij het bereiken van de duurzaamheidsdoelen van de organisatie. De afdeling duurzaamheid wordt aanbevolen om de mate waarin zij de onderwerpen water, biodiversiteit, klimaatadaptatie en inkoop naar voren laat komen in het duurzaamheidsbeleid te heroverwegen.
