Hoe de Amelander horeca bijdraagt aan een energieneutraal Waddeneiland
En hoe de gemeente Ameland hierin faciliteert
De aanleiding voor het schrijven van dit adviesrapport betreft een bestaand vraagstuk vanuit de gemeente Ameland. In aansluiting op eerder gerealiseerde projecten vanuit het kader Duurzaam Ameland, wordt het realiseren van een hogedruk vergister gezien als een volgend hoofdstuk. Na dat de hogedruk vergister zich in het eerste jaar beperkt tot het vergisten van slib uit de nabij gelegen rioolwaterzuiveringsinstallatie, bestaat het plan om in de daaropvolgende jaren ook organisch afval van Amelander horeca te vergisten tot biogas. Echter, de gemeente Ameland heeft momenteel niet goed voor ogen wat de houding van horecaondernemers ten opzichte van dit initiatief is. Ondanks de gemeente Ameland op de hoogte is van het feit dat enkele horecaondernemers zich in het verleden al eens hebben verdiept in afvalvergisting, heeft het verder weinig inzicht in de bereidheid, randvoorwaarden, eisen en wensen van horecaondernemers. Bovendien speelt de vraag hoe een uitgangspositie voor de exploitatiefase moet worden vormgegeven. De gevolgen van het ontbreken van deze kennis, is dat de volgende stap in de energiemissie van de gemeente Ameland niet gerealiseerd kan worden of op ongewenste wijze wordt vormgegeven. De mogelijkheid bestaat hiermee dat de hogedruk vergister niet het verwachte rendement behaalt, tot onvrede vanuit stakeholders die op enige financiële wijze betrokken zijn bij het project.
In dit adviesrapport is kwalitatief onderzoek uitgevoerd in de vorm van literatuuronderzoek en zijn er interviews afgenomen onder een zestal horecaondernemers. Hierbij is onderzoek gedaan naar hoe waardecreatie bij het vergisten van organisch afval vanuit de Amelander horeca ontstaat, hoe de bereidheid onder horecaondernemers er uit ziet, welke randvoorwaarden zij stellen en op welke wijze de gemeente Ameland een ondersteunende rol kan bieden. Afsluitend is er onderzocht hoe de gemeente Ameland en zijn horecaondernemers een sterke uitgangspositie voor de exploitatiefase van de hogedruk vergister kunnen verkrijgen, waarbij horecaondernemers in staat worden gesteld om waarde te creëren, terwijl de gemeente Ameland een zo hoog mogelijk rendement behaalt.
Uit de resultaten is gebleken dat horecaondernemers voldoende potentie in het project zien en in sterke mate bereid zijn te participeren, mits de randvoorwaarden goed geregeld zijn. De randvoorwaarden die horecaondernemers hierin stellen, bestaan uit de onderwerpen communicatie, logistiek proces, draagvlakcreatie, tijd en het bevorderen van aantrekkelijkheid voor de participerende horecaondernemer. De gemeente Ameland kan de horecaondernemers tegemoet komen door het logistiek proces te organiseren en een coördinerende rol in te nemen. Tot slot kan Ameland een sterke uitgangspositie verkrijgen door een stevig en breed draagvlak te creëren, het proces strak in te richten, een vaste communicatiewijze met betrokkenen aan te nemen en het financiële plaatje compleet en transparant te maken.
Het advies voor de korte termijn richting de gemeente Ameland is om een werkgroep op te stellen, waarbij een verdere invulling van de uitgangspositie voor de exploitatie kan worden vastgesteld. Daarnaast dient de gemeente Ameland mogelijke beloningsvormen te onderzoeken en een marketingplan te ontwikkelen waarin de duurzame boodschap vanuit participerende horecaondernemers kan worden uitgedragen. Wanneer het project eenmaal definitief is vormgegeven en eenmaal draait, is het voor de gemeente van belang om de kwaliteit van het project te managen. Hiervoor wordt er vast gehouden aan de PDCA-cirkel, waarin de stappen plan – do – check – act constant worden doorlopen.
